برنامه تلویزیونی فرصت برابر
پاسخ کاظم قلم‌چی به سوالات دانش‌آموزان
29 آبان 93
مقدمه قبل از پاسخ به سوالات دانش‌آموزان
ما معمولا یک ماه یا ماه و نیم قبل از هر بازه زمانی، نکات برنامه راهبردی را به دانش‌آموزان بیان می‌کنیم، تا دانش‌آموزان به آرامش برسند و ذهن آن‌ها آشفته نشود. دانش‌آموزان باید برنامه و منابع دوران جمع‌بندی را بدانند و بتوانند هم به برنامه مدرسه برسند و هم به برنامه کنکور و بتوانند این دو را با هم تلفیق کنند و به هر دو برسند. والدین و مشاوران و دانش‌آموزان باید با نکات و روش‌ها و ابزارها آشنا باشند. با آزمون‌ها قرار نیست به امتحان‌های مدرسه کم‌توجهی شود.
سوال: میانگین تراز من در آزمون‌های تابستان 7000 بود و آزمون 11 مهر را هم با تراز 7000 آغاز کردم ولی به دلایلی به مرور افت تراز داشتم به طوری که در آزمون آخر تراز من به 6100 رسید و ضریب رشد من منفی 25 شد. بیشترین افت تراز من در درس فیزیک و عمومی‌ها است و درس شیمی و زیست نقاط قوت من هستند. آیا فرصتی برای جبران هست؟
این‌که ایشان بیان کرده‌اند \"به دلایلی\" افت تراز داشته‌اند این دلایل به احتمال این است که یا تنبلی کرده‌اند یا بازیگوشی، کم درس‌خوانده‌اند یا نخوانده‌اند.
بله زمان برای جبران هست. تنبلی، بازیگوشی، مایوس شدن ویژگی‌هایی است که در همه انسان‌ها وجود دارد و ممکن است در دوران آمادگی برای کنکور برای هر کسی اتفاق بیفتند اما دانش‌آموزان باید خودشان را سریع جمع‌و‌جور کنند و به حالت عادی برگردند. جای نگرانی نیست مشروط بر آن‌که این زمان زیاد طولانی نشود.
ایشان خودشان را خوب تحلیل کرده‌اند و گفته‌اند درس زیست و شیمی نقطه قوت آن‌هاست به نظر من این دروس نقطه قوت پایدار ایشان هستند زیرا در این دوران هم که غفلت کرده‌اند هم‌چنان در این دروس شرایط خوبی دارند. باید ببینند روش‌های موفق آن‌ها در این دروس چه بوده است و آن روش‌ها را به دروس دیگر هم تعمیم دهند. دانش‌آموزان برتر معمولا تعداد روش‌ها واستراتژی‌های بیشتری دارند و واضح‌تر می‌توانند آن‌ها را به دیگران توضیح دهند. این افراد روش‌های موفق خودشان را ادامه می‌دهند و برای برخی دروس دیگر هم شاید بتوانند آن‌ها را تعمیم دهند. در مورد دروس عمومی هم باید عمومی‌ها را به طور پیوسته کار کنند و برای آن به طور پیوسته زمان بگذارند و یک‌دفعه و جرقه‌ای کار نکنند بلکه به طور متوازن کار کنند. وقتی ایشان مطرح کرده‌اند که در درس فیزیک مشکل دارند ولی ریاضی را مطرح نکرده‌اند یعنی در ریاضی مشکل ندارند می‌توانند روش موفق خودشان در درس ریاضی را به فیزیک هم تعمیم بدهند. دیگر این‌که می‌توانند به سایت کانون مراجعه کنند و از قسمت کلکسیون روش‌ها، روش‌های برتر‌های کنکور و دیگران را ببینند و روشی را که متناسب با شرایط آن‌هاست را انتخاب کنند. وقت به اندازه کافی دارید به اندازه کافی هم در برنامه راهبردی، ایستگاه‌های جبرانی گنجانده شده است.
سوال: به گفته شما سوال‌های کنکورهای قبل بسیار مهم و در اولویت هستند و بعد آزمون‌های کانون. کدام را باید با زمان کار کنیم و کدام را همراه با مطالعه ؟
خوب و دقیق دو تیپ سوال را مطرح کرده‌اند و گفته‌اند سوالات کنکور استاندارد هستند و بعد از آن آزمون‌های کانون. سوال‌های کنکور بدون هیچ اما و اگری استانداردترین سوال‌ها هستند و وقتی تعداد آن‌ها خیلی زیاد است نباید سراغ تست‌ها و سوالات دیگر رفت. مگر این‌که در آن مبحث به اندازه کافی تست کنکور وجود نداشته باشد. بعد از آن، تست‌های آزمون‌های کانون استاندارد هستند زیرا سالانه حدود 25 بار برگزار می‌شوند و جامعه آماری آزمون‌های کانون بسیار بالاست و سوالات آن هم استاندارد هستند.
هم‌چنین دانش‌آموزان می‌توانند با در نظر گرفتن زمان یا بدون زمان آزمونک‌های رایگان سایت کانون را که در بسته‌های 10تایی گنجانده شده‌اند را استفاده کنند.
ما یک سری اصول کلی داریم و آن‌ها را بیان می‌کنیم ولی جزئیات را به عهده خود دانش‌آموز می‌گذاریم؛ مثلا این‌که در هفته اول چگونه درس بخوانید و در هفته دوم چگونه برنامه‌ریزی کنید را ما دیکته نمی‌کنیم. اما برخی از مشاوران خرده مدیریتی می‌کنند یعنی در تمام جزئیات برنامه دانش‌آموزان دخالت می‌کنند. این‌که شما کدام تست‌ها را با زمان و کدام‌ها را بدون لحاظ کردن زمان کار کنید و یا تلفیقی عمل کنید موضوعی است که شما باید به آن شناخت و تشخیص برسید.
این موضوع به عهده خود شماست و تفاوت چندانی هم نمی‌کند. برخی موارد مثلا بی‌توجهی به امتحانات مدرسه به طور قاطع اشتباه است و ما در مورد آن‌ها تذکر می‌دهیم یا مواردی را که صحیح هستند را تائید می‌کنیم ولی چنین مواردی به عهده خود دانش‌آموز است. بدنه اصلی را باید یاد بگیرید و فرعی‌ها را خودتان بیابید.
خلاصه‌نویسی‌ها، تعادل‌ها و روش‌های مطالعه هر کس مختص خود اوست و اشتباه است اگر ما یا مشاوران وارد جزئیات برنامه کسی شویم. دانش‌آموز باید خودش انتخاب کند و اگر ما به دانش‌آموزان دیکته کنیم جلوی خلاقیت آن‌ها را می‌گیرد.
ما مثلا به طور کلی می‌گوییم که باید چه حجمی از مطالعه را به اختصاصی و چه حجمی را به عمومی‌ها نسبت دهند. اما مثلا کسی که رشته تجربی است و درس زیست را زیاد مطالعه می‌کند و این تعادل را ندارد روند اشتباهای دارد آیا شما ارزیابی را توصیه نمی‌کنید؟
ایشان دفتر برنامه‌ریزی ندارند و ساعات مطالعه خودشان را ثبت نکرده‌اند. در حال حاضر حدود سه میلیون از دفتر برنامه‌ریزی به فروش رسیده است و یکی از محاسن استفاده از دفتر برنامه‌ریزی رسیدن به تعادل است.
گاهی لازم است دانش‌آموزی را که هنوز در ابتدای راه است و تا کنون برنامه ریزی نکرده و تجربه تفکر و کار مستقل ندارد را همراهی کرد؛ و این مانند دوچرخه‌سواری است که اول والدین یا دیگران کمی کمک می‌کنند ولی همان‌طور که در دوچرخه سواری نیز باید تلاش کرد کودک خودش یاد بگیرد در برنامه‌ریزی و مهارت‌های فراشناختی نیز باید دانش‌آموزان را به سمت داشتن تفکر مستقل هدایت کرد. اگر هم از اول هیچ کمکی نکنیم دانش‌آموز موفق نمی‌شود و در ابتدا باید کمی کمک کرد تا به تدریج خودش یاد بگیرد و سپس والدین فقط نقش ناظر را دارند.
تهیه و تنظیم
ناهید منجمی
