1)معرفی تخصص های پزشکی در ایران
سطح علمی پزشکان و دانش پزشکی در ایران در سطح بسیار خوبی به نسبت سایر نقاط دنیا قرارد دارد و دانشجویان پزشکی از رتبه های اول آزمونها در کشور انتخاب می شوند. خلاصه ای از تخصصهای پزشکی و کاربرد بالینی و غیر بالینی آنها مطالبی ذیلآ می آید:
دوره پزشکی عمومی General Practitionher
این دوره پس از دیپلم حدود 7 سال به طول می انجامد و تمام پزشکان بالینی در ایران این دوره را سپری کرده اند 18 ماه آخر آن دوره کارورزی بالینی (انترنی) است که پزشکان مهارت های لازم را بر بالین بیمار می آموزند.
دوره دندانپزشکی عمومی
این دوره نیز پس از دیپلم 6 سال به طول می انجامد و بهداشت و ترمیم دندانها و فک در آن آموزش داده می شود.
دوره های تخصصی و فوق تخصصی و فلوشیپی:
اکثریت این دوره ها پس از پزشکی عمومی ادامه می یابد و بین 2 تا 6 سال به طول می انجامد.
برخی رشته های تخصصی دوره های فوق تخصصی و فلوشیپی هم دارند که بین 1 تا 4 سال بطول می انجامد.
معرفی رشته های تخصصی
تخصص داخلی: در این رشته پزشک مهارت تشخیص و درمان و طبابت را دارا است . و یا داروها و عوارض داروئی بطور بالینی و تخصصی آشنا است . وظیفه پزشک داخلیتشخیص و حل مسائل و مشکلات بالینی بیماران است . اگر چه در مواقعی درماهای جراحی را به همکاران جراح خود می سپارد.
رشته داخلی فلوشیپ و فوق تخصصهای متعددی نیز دارد که شامل:
1- فوق تخصص گوارش و کبد: به بررسی و درمان بیماریهای دستگاه گوارش آندوسکوپی و کلونوسکوپی و نیز درمان بیماریهای کبد و انجام آرتروسنوگرافی می پردازد انجام ERCP نیز بر عهده این پزشکان می باشد.
2- فوق تخصص خون و آنکولوژی: تشخیص و درمان و انجام شیمی درمانی و تصمیم گیری برای درمان بیماران دچار بیماریهای خون و همچنین درمان تومورهای سرطانی برعهده اینگونه پزشکان است.
3- فوق تخصص کلیه: درمان و تشخیص بیماریهای کلیه و همچنین انجام و آماده سازی بیماران برای پیوند کلیه و دیالیز و نیز نگهداری پیوند کلیه از وظایف این پزشکان می باشد .
4- فوق تخصص رماتولوژی: شناخت و درمان بیماریهای مفاصل و عضلات و گروه بیماریهای رماتولوژی و پوکی استخوان برعهده این پزشکان می باشد.
5- فوق تخصص غدد: شناخت و درمان بیماریهای غدد تیروئید دریابت و مسائل مربوط به کوتاهی قد و یا پرموئی در خانمها و سایر بیماریهای غدد درونریز به این گروه از پزشکان مربوط می باشد.
6- فوق تخصص قلب و عروق: انجام آنژیوگرافی و اکو و نیز شناخت و درمان بیماریهای قلب به این گروه از پزشکان مرتبط است عملکرد این رشته همانند رشته تخصصی قلب و عروق است این رشته فلوشیپ های متعددی مثل اکوکاردیوگرافی و اینترونشنال و .... نیز دارد
تخصص جراحی عمومی:
در گذشته جراحان عمومی اعمال ارتوپدی اورولوژی و .... انجام می دادند ولی با ایجاد رشته های تخصصی عملکرد آنان به جراحی های دستگاه گوارش و پستان و تیروئید محدود شده است و جراحی سایر قسمتها به رشته های فوق تخصصی سپرده شده است که شامل:
جراح عمومی و فوق تخصص جراحی اطفال: جراحیهای مادرزادی اطفال و نوزادان و سایر جراحی های اطفال به عهده این پزشکان می باشد.
جراح عمومی و فوق تخصص جراحی توراکس:جراحی اعضای داخل قفسه سینه بجز قلب بر عهده این جراحان است.
جراح عمومی و فوق تخصص جراحی قلب بای پس قلبی: اعمال دریجه های قلب و عروق بزرگ بر عهده جراحان قلب است این رشته فوق تخصصی پس از تخصص جراحی عمومی 4 سال بطول می انجامد.
جراح عروق محیطی و تروما: که به امور پیوند عروق و آسیب های فیزیکی می پردازد.
جراح عمومی و فوق تخصص جراحی ترمیمی و سوختگی: که کارهای مربوط به ترمیم بیماران سوختگی و نیز جراحی های زیبائی به عهده این جراحان می باشد.
جراحی عمومی رشته های فلوشیپ متعدد نیز دارد.
تخصص جراحی استخوان و مفاصل (Orthoped): اصلاح شکستگی ها و ضایعات و بیماریهای اندامها و استخوانها به این گروه جراحان ارتباط دارد.
تخصص جراحی کلیه و مجاری اداراری و تناسلی :(Urologist) بیماریهای کلیه ها و مجاری ادراری و نیز بمبیاریتهای مروبط به نازائی مردان به این گروه از جراحان ارتباط دارد.
تخصص جراحی مغز و اعصاب: جراحی های مغز و نخاع درمان ضربه های مغزی و تومورهای مغز و نخاع به این گروه از جراحان ارتباط دارد
جراح زنان و زایمان: تشخیص و درمان و جراحی های رشته زنان در دوران باروری و انجام سزارین و زایمان طبیعی و نیز نازائی به این گروه پزشکان ارتباط دارد.
جراحی گوش و حلق و بینی :(Ear Nasal ENT) تشخیص و درمان و جراحی های گوش فک و صوت و بینی و لوزه بر عهده این جراحان است البته کارهای مربوط به دندانه ار معمولا دندانپزشکان انجام می دهند.
تخصص قلب و عروق: تشخیص و درمان بیماریهای قلبی و آنژیوگرافی و اکو و نیز تعیین اندیکاسیونهای عمل جرحی قلب بر عهده این پزشکان است این رشته کاملا مشابه رشته فوق تخصصی قلب و عروق است که از ادامه تخصص داخلی حاصل میشود.
تخصص کودکان: تشخیص و درمان بیماریهای کودکان و نوزادان (کلآ زیر 14 سال) مربوط به این رشته است این رشته همانند رشته تخصص داخلی دارای فوق تخصصهای متعددی است و دوره های فلوشیپی هم دارد شامل موارد ذیل است:
نوزادان (که به بیماریهای متولیدن تا یکماه می پردازد)
خون و سرطان کودکان
ایمنولوژی و آلرژی کودکان
کلیه کودکان
گوارش کودکان
عفونی کودکان
غدد کودکان
اعصاب کودکان
روانپزشکی کودکان
قلب کودکان
تخصص رادیولوژی: با گسترده شدن تکنولوژی در پزشکی و بکارگیری دستگاههای متعدد در پزشکی این رشته به تشخیص بیماریتها با کمک رادیولوژی سونوگرافی داپلر رادیوگرافی CT SCAN و MRI و ... می پردازد.
تخصص پزشکی هسته ای: کار کردن با رادیوداروها در پزشی به این گروه پزشکان مرتبط می شود اسکن تالیوم قلب و یا تکنسیوم و ... در حوزه فعالیت آنان است.
تخصص پرتو درمانی: درمان بسیاری از سرطانها و ... با پرتوهای یونیزان صورت می گیرد که اینکار توسط پزشکان پرتو درمانی انجام می شود.
تخصص عفونی و گرمسیری: تشخیص و درمان و پیشگیری بیماریهای عفونی ناشی از میکروارگانسیم ها بر عهده این گروه پزشکان است با توجه به مسری بودن این بیماریها اهمیت این رشته در کنترل اپیدیمی های بیماری و هدایت مراکز تصمیم گیری بهداشتی در کشور بسیار مهم است.
تخصص مغز و اعصاب: تشخیص و درمان مربوط به بیماریتهای مغز و نخاع در حیطه غیر جراحی همانند سردردها بیماریهای اعصاب محیطی و تشنجها و ... بر عهده این گروه از پزشکان است.
تخصص روانپزشکی: تشخیص و درمان سایکوزها و نورزها روانپریشی ها و اختلالات خلقی و وسواسها و اختلالات خواب و ... از وظایف این گروه از پزشکان است.
تخصص پوست: تشخیص و درمان بزرگترین و پر سلول ترین بافت بدن ما به این گروه از پزشکان ارتباط دارد.
تخصص آسیب شناسی: تشخیص بافت شناسی بیاریها بر عهده این گروه پزشکان است اگر یک توده در حین جراحی از بدن بیمار خارج شود آسیب شناس به شما خواهد گفت که توده مذکور سرطانی است یا نه ! و یا سرطان در چه مرحله ای از تهاجم و پیشرفت است .
رشته های تخصصی دیگری هم مثل طب اورژانس پزشکی اجتماعی پزشکی فیزیکی و توانبخشی نیز وجود دارند که در حوزه خود فعالیت می کنند.
چشم پزشکی: که به درمان و تشخیص ضایعات چشم می پردازد.
2)راهنمای تخصص ها فلوشیپ ها و فوق تخصص های رشته پزشکی
پزشک عمومی :
متخصص آسیب شناسی (پاتولوژی):
فوق تخصص:
در این رشته فوق تخصص تعریف نشده است
فلوشیپ:
فلوشیپ پاتولوژی چشم مشترک با متخصصین چشم
فلوشیپ پاتولوژی مولکولارسیتوژنتیک
فلوشیپ سیتوپاتولوژی
متخصص آسیب شناسی فک و دهان :
تخصص مشترک بین دندانپزشکی عمومی و پزشکی عمومی
در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص آسیب شناسی بالینی:
در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص آسیب شناسی تشریحی:
در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص آسیب شناسی تشریحی و بالینی :
در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص آلرژی :
در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص آناتومی :
در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص اپیدمیولوژی :
در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص ارتوپدی،تروماتولوژی :
فوق تخصص:
فوق تخصص جراحی دست
فوق تخصص جراحی زانو
فلوشیپ:
فلوشیپ طب تسکینی تسکین درد در بیماریهای صعب العلاج مانند انواع سرطانهای پیشرفته و تسکین درد بعد از اعمال جراحی سنگین زیر گروه مشترک رشته های جراحی عمومی داخلی ارتوپدی بیهوشی
فلوشیپ جراحی دست
فلوشیپ آرتروسکوپی زانو آندوسکوپی داخل مفصل زانو
فلوشیپ جراحی زانو
فلوشیپ ستون فقرات
فلوشیپ آرتروپلاستی و تروما تعویض مفاصل
فلوشیپ جراحی استخوان و مفاصل اطفال
فلوشیپ پا و مچ پا
متخصص اعصاب و روان(روانپزشکی) :
فوق تخصص:
فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان
سایر رشته های فوق تخصص روانپزشکی مانند فوق تخصص مشاوره روانپزشکی و فوق تخصص روانپزشکی روابط جنسی و فوق تخصص روانپزشکی سالمندان و فوق تخصص روانپزشکی سابکوز در ایران وجود ندارد
فلوشیپ:
فلوشیپ روانپزشکی نظامی
فلو شیپ تخصصی اعتیاد که می تواند زیر گروه هر یک از رشته های روانپزشکی, داخلی؛ بیهوشی باشد
متخصص الکتروفیزیولوژی : در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص انگل شناسی : در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص ایمونولوژی : در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص باکتری شناسی : در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص بهداشت تنظیم خانواده :در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص بهداشت خانواده : در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص بهداشت عمومی : در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص بهداشت مادر و کودک :در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص بیماریهای پوست :
فوق تخصص:
در این رشته فوق تخصص تعریف نشده است
فلوشیپ:
فلوشیپ درماتوپاتولوژی ارزیابی و تفسیر میکروسکپی ضایعات پوستی
فلوشیپ زیبایی پوست و لیزر
متخصص بیماریهای چشم :
فوق تخصص:
در این رشته فوق تخصص تعریف نشده است
فلوشیپ:
فلوشیپ استرابیسم
فلوشیپ قرنیه سگمان قدامی
فلوشیپ گلوکوم
فلوشیپ ویتره ورتین سگمان خلفی
فلوشیپ بیماریهای سطح چشم
فلوشیپ پاتولوژی چشم مشترک با متخصصین پاتولوژی
فلوشیپ اربیت و اکولوپلاستی
فلوشیپ ترومای چشم
فلوشیپ جراحی پلاستیک چشم
متخصص بیماریهای داخلی :
فوق تخصص:
فوق تخصص قلب و عروق بصورت تخصص مستقیم قلب و عروق نیز وجود دارد
کلیه فلوشیپهای متخصص قلب و عروق مربوط به این فوق تخصص نیز می باشد
فوق تخصص غدد داخلی و متابولیسم
فوق تخصص گوارش و کبد
فوق تخصص هماتولوژی و انکولوژی
فوق تخصص نفرولوژی
فوق تخصص ریه
فوق تخصص روماتولوژی
فوق تخصص بیماریهای عفونی وگرمسیری در ایران بیشتر بصورت تخصص مستقیم است
فلوشیپ:
فلوشیپ طب تسکینی تسکین درد در بیماریهای صعب العلاج مانند انواع سرطانهای پیشرفته و تسکین درد بعد از اعمال جراحی سنگین زیر گروه مشترک رشته های جراحی عمومی داخلی ارتوپدی بیهوشی
فلو شیپ تخصصی اعتیاد که می تواند زیر گروه هر یک از رشته های روانپزشکی, داخلی؛ بیهوشی باشد
فلوشیپ رادیولوژی مداخله ای (اینترونشن) تفسیر کلیه تصاویر ناشی از کاتتریسم عروق ارگانهای مختلف بدن مانند تفسیر آنژیوگرافی عروق قلب , کلیه , مغز , گوارش – پس این فلوشیپ در رشته های رادیولوژی, قلب و عروق, جراحی عروق, کلیه , نورولوژی, جراحی مغز و اعصاب و فوق تخصص های گوارش و جراحی عمومی نیز برگزار می گردد که به اسامی کاردیواینترونشن, نورواینترونشن , گاسترواینترونشن و نفرواینترونشن نامیده می شود
متخصص بیماریهای قلب و عروق :
فوق تخصص:
در این رشته فوق تخصص تعریف نشده است
فلوشیپ: تمامی فلوشیپ های این رشته , فلوشیپ فوق تخصص قلب وعروق نیز هست
فلوشیپ اینترونشنال کاردیولوژی (ترمیم قلب و عروق از طریق کاتتر)
فلوشیپ بیماریهای مادرزادی قلب در بالغین
فلوشیپ نارسایی قلب
فلوشیپ پیسمیکر والکتروفیزیولوژی
فلوشیپ اکوکاردیوگرافی
فلوشیپ اینترونشنال کاردیولوژی کودکان و نوزادان
فلوشیپ رادیولوژی مداخله ای (اینترونشن) تفسیر کلیه تصاویر ناشی از کاتتریسم عروق ارگانهای مختلف بدن مانند تفسیر آنژیوگرافی عروق قلب , کلیه , مغز , گوارش – پس این فلوشیپ در رشته های رادیولوژی, قلب و عروق, جراحی عروق, کلیه , نورولوژی, جراحی مغز و اعصاب و فوق تخصص های گوارش و جراحی عمومی نیز برگزار می گردد که به اسامی کاردیواینترونشن, نورواینترونشن , گاسترواینترونشن و نفرواینترونشن نامیده می شود
متخصص بیماریهای خون و سرطان بالغین (هماتولوژی و آنکولوژی) :
که هم بصورت تخصص مستقیم و هم بصورت یکی از رشته های فوق تخصص داخلی هم وجود دارد
در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص بیماریهای روماتیسمی (فیزیکال مدیسین و روماتولوژی) :
که هم بصورت تخصص مستقیم و هم بصورت یکی از رشته های فوق تخصص داخلی هم وجود دارد
در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص بیماریهای هماتولوژی بالینی :
که هم بصورت تخصص مستقیم و هم بصورت یکی از رشته های فوق تخصص داخلی هم وجود دارد
در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص بیماریهای ریه :
که هم بصورت تخصص مستقیم و هم بصورت یکی از رشته های فوق تخصص داخلی هم وجود دارد
در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص بیماریهای عفونی و گرمسیری :
که هم بصورت تخصص مستقیم و هم بصورت یکی از رشته های فوق تخصص داخلی هم وجود دارد
در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص بیماریهای غدد درون ریز و متابولیسم :
که هم بصورت تخصص مستقیم و هم بصورت یکی از رشته های فوق تخصص داخلی هم وجود دارد
در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص بیماریهای گوارش :
که هم بصورت تخصص مستقیم و هم بصورت یکی از رشته های فوق تخصص داخلی هم وجود دارد
در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص بیماریهای کلیه بالغین :
که هم بصورت تخصص مستقیم و هم بصورت یکی از رشته های فوق تخصص داخلی هم وجود دارد
در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص بیماریهای کودکان :
فوق تخصص:
فوق تخصص گوارش کودکان
فوق تخصص عفونی کودکان
فوق تخصص ایمونولوژی و آلرژی کودکان
فوق تخصص نفرولوژی کودکان
فوق تخصص غدد و متابولیسم کودکان
فوق تخصص قلب کودکان
فوق تخصص هماتولوژی و انکولوژی کودکان
فوق تخصص اعصاب کودکان
فوق تخصص نوزادان
فوق تخصص ریه کودکان (جدید)
فوق تخصص روماتولوژی کودکان (جدید)
فوق تخصص بیماریهای متابولیک ارثی عموما اخذ شده از دانشگاههای خارج از ایران است و گاهی زیر گروه تخصص داخلی نیز محسوب می شود
فلوشیپ:
فلوشیپ اورژانس اطفال
متخصص بیماریهای روماتولوژی کودکان :
از رشته های جدید که هم بصورت تخصص مستقیم و هم بصورت یکی از رشته های فوق تخصص کودکان است, اما تخصص مستقیم در ایران بندرت وجود دارد
در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص بیماریهای نوزادان :
از رشته های جدید که هم بصورت تخصص مستقیم و هم بصورت یکی از رشته های فوق تخصص کودکان است, اما تخصص مستقیم در ایران بندرت وجود دارد
در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص بیماریهای کلیه کودکان :
از رشته های جدید که هم بصورت تخصص مستقیم و هم بصورت یکی از رشته های فوق تخصص کودکان است, اما تخصص مستقیم در ایران بندرت وجود دارد
در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص بیماریهای مغز و اعصاب (نورولوژی) :
فوق تخصص:
فوق تخصص الکترومیوگرافی و هدایت عصبی محیطی
فلوشیپ:
فلوشیپ الکترومیوگرافی و هدایت عصبی محیطی
فلوشیپ درد
فلوشیپ ام اس
فلو شیپ سکته مغزی (Stroke)
فلو شیپ نوروفیزیولوژی
فلوشیپ رادیولوژی مداخله ای (اینترونشن) تفسیر کلیه تصاویر ناشی از کاتتریسم عروق ارگانهای مختلف بدن مانند تفسیر آنژیوگرافی عروق قلب , کلیه , مغز , گوارش – پس این فلوشیپ در رشته های رادیولوژی, قلب و عروق, جراحی عروق, کلیه , نورولوژی, جراحی مغز و اعصاب و فوق تخصص های گوارش و جراحی عمومی نیز برگزار می گردد که به اسامی کاردیواینترونشن, نورواینترونشن , گاسترواینترونشن و نفرواینترونشن نامیده می شود
متخصص بیهوشی :
فوق تخصص:
فوق تخصص بیهوشی(بیهوشی قلب و مراقبتهای ویژه)
فلوشیپ:
فلوشیپ بیهوشی قلب
فلوشیپ بیهوشی پیوند اعضاء داخلی شکم
فلوشیپ بیهوشی کودکان
فلوشیپ بیهوشی جراجی مغز و اعصاب
فلوشیپ مراقبتهای ویژهICU
فلوشیپ طب تسکینی تسکین درد در بیماریهای صعب العلاج مانند انواع سرطانهای پیشرفته و تسکین درد بعد از اعمال جراحی سنگین زیر گروه مشترک رشته های جراحی عمومی داخلی ارتوپدی بیهوشی
فلو شیپ تخصصی اعتیاد که می تواند زیر گروه هر یک از رشته های روانپزشکی, داخلی؛ بیهوشی باشد
متخصص جراحی مغز و اعصاب :
فوق تخصص:
در این رشته فوق تخصص تعریف نشده است
فلوشیپ:
فلوشیپ جراحی قاعده جمجمه
فلوشیپ استریوتاکسی
فلوشیپ رادیولوژی مداخله ای (اینترونشن) تفسیر کلیه تصاویر ناشی از کاتتریسم عروق ارگانهای مختلف بدن مانند تفسیر آنژیوگرافی عروق قلب , کلیه , مغز , گوارش – پس این فلوشیپ در رشته های رادیولوژی, قلب و عروق, جراحی عروق, کلیه , نورولوژی, جراحی مغز و اعصاب و فوق تخصص های گوارش و جراحی عمومی نیز برگزار می گردد که به اسامی کاردیواینترونشن, نورواینترونشن , گاسترواینترونشن و نفرواینترونشن نامیده می شود
متخصص جراحی کلیه،مجاری ادراری و تناسلی(اورولوژی) :
فوق تخصص:
فوق تخصص جراحی کلیه،مجاری ادراری و تناسلی(اوروانکولوژی)
فلوشیپ:
فلوشیپ اوروانکولوژی
فلوشیپ اورولوژی زنان
فلوشیپ پیوند کلیه مشترک با جراحی عمومی
فلوشیپ اورولوژی کودکان مشترک با متخصصین کودکان
فلوشیپ اندواورولوژی
متخصص رادیولوژی :
فوق تخصص:
در این رشته فوق تخصص تعریف نشده است
فلوشیپ:
فلوشیپ رادیولوژی مداخله ای (اینترونشن) تفسیر کلیه تصاویر ناشی از کاتتریسم عروق ارگانهای مختلف بدن مانند تفسیر آنژیوگرافی عروق قلب , کلیه , مغز , گوارش – پس این فلوشیپ در رشته های رادیولوژی, قلب و عروق, جراحی عروق, کلیه , نورولوژی, جراحی مغز و اعصاب و فوق تخصص های گوارش و جراحی عمومی نیز برگزار می گردد که به اسامی کاردیواینترونشن, نورواینترونشن , گاسترواینترونشن و نفرواینترونشن نامیده می شود
فلوشیپ سونوگرافی
فلوشیپ سی تی اسکن و ام آر آی
فلوشیپ پزشکی هسته ای که هم بصورت تخصص مستقیم و هم بصورت یکی از رشته های فلوشیپ رادیولوژی وجود دارد
متخصص پزشکی هسته ای : که هم بصورت تخصص مستقیم و هم بصورت یکی از رشته های فلوشیپ رادیولوژی وجود دارد
در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص زنان و زایمان و نازایی :
فوق تخصص:
فوق تخصص بیماریهای زنان و زایمان(جراحی کانسر)
فوق تخصص بیماریهای زنان وزایمان (آی.وی.اف و لاپاراسکوپی)
فوق تخصص بیماریهای زنان وزایمان (نازایی و آی.وی.اف)
فلوشیپ:
فلوشیپ جراحی کانسر
فلوشیپ آی.وی.اف و لاپاراسکوپی
فلوشیپ نازایی و آی.وی.اف
فلوشیپ سونوگرافی زنان
فلوشیپ پریناتالوژی
متخصص بیماریهای گوش حلق و بینی :
فوق تخصص:
فوق تخصص اتولوژی و نورواتولوژی(گوش)
فلوشیپ:
فلوشیپ اتولوژی و نورواتولوژی(گوش)
فلوشیپ رینولوژی و جراحی اندوسکوپیک سینوس
فلوشیپ لارنگولوژی
فلوشیپ جراحی سروگردن
متخصص جراحی عمومی :
فوق تخصص:
فوق تخصص جراحی پلاستیک، ترمیمی و سوختگی
فوق تخصص جراحی قلب و عروق
فوق تخصص جراحی قلب و عروق و پیوند اعضا
فوق تخصص جراحی کودکان
فوق تخصص جراحی توراکس (قفسه سینه)
فوق تخصص جراحی عروق و تروما
فلوشیپ:
فلوشیپ پیوند کلیه
فلوشیپ پیوند کبد
فلوشیپ تروما در جراحی عمومی
فلوشیپ جراحی کولورکتال(گوارش)
فلوشیپ جراحی سرطان
فلوشیپ طب تسکینی تسکین درد در بیماریهای صعب العلاج مانند انواع سرطانهای پیشرفته و تسکین درد بعد از اعمال جراحی سنگین زیر گروه مشترک رشته های جراحی عمومی داخلی ارتوپدی بیهوشی
فلوشیپ جراحی درون بین (اندوسکوپیک)
فلوشیپ رانیماسیون جراحی
متخصص جراحی قفسه صدری سینه (توراکس) که هم بصورت تخصص مستقیم و هم بصورت یکی از رشته های فوق تخصص جراحی عمومی وجود دارد ولی عموما در ایران بصورت فوق تخصص است
متخصص جراحی قلب و عروق که هم بصورت تخصص مستقیم و هم بصورت یکی از رشته های فوق تخصص جراحی عمومی وجود دارد ولی عموما در ایران بصورت فوق تخصص است
متخصص بیوشیمی بالینی در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص بیوشیمی پزشکی در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص پاتوبیولوژی در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص پرتودرمانی (رادیوتراپی) در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص پزشکی اجتماعی در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص پزشکی خانواده در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص پزشکی فضائی در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص پزشکی فیزیکی و توانبخشی در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص پزشکی قانونی در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص پزشکی ورزشی در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص تغذیه در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص ژنتیک انسانی در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص ژنتیک پزشکی در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص ژنتیک مولکولی انسانی در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص ژنتیک مولکولی بالینی در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص سم شناسی عمومی زیر گروه رشته داروسازی عمومی نیز می باشد
متخصص طب اورژانس در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص طب پیشگیری در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص طب سالمندان در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص طب کار در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص طب هوا و فضا در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص فیزیولوژی در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص قارچ شناسی در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص مدیریت امور بهداشتی در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص میکروبیولوژی در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص ویروس شناسی در این رشته فوق تخصص و فلوشیپ تعریف نشده است
متخصص علوم آزمایشگاهی که بصورت یک تخصص پزشکی وجود دارد و چند سال هم دانشگاهها بطور مستقیم از دیپلم دکتری علوم آزمایشگاهی پذیرش کردند و اکنون بطور ناپیوسته در مقاطع لیسانس و فوق لیسانس و دکتری وجود دارد که زیر گروه تخصصهای پس از پزشک عمومی نیست و تخصص محسوب نمی شود بلکه دکتری علوم آزمایشگاهی است